Osmanlı Robotu Alamet

2. Abdülhamit'in Japonya'ya 1889 yılında bir robot hediye ettiğini biliyor muydunuz? Robota ait çizimlere ve resimleri yazının sonunda bulabilirsiniz.

Sultan 2. Abdülhamit Han

İnsan biçiminde tasarlanan Alamet adındaki bu robotun ana özelliği sema edip yarım metre yürüyebilmesi. Alamet ayrıca her saat başı yaptığı sema hareketi sırasında ezan okuyabiliyor.

Araştırmacı-Yazar Oktan Keleş'in arşivinde bulunan Alamet'in orjinal fotoğrafları Yıldız Sarayı yangını sırasında zarar görmüş. Ancak kalan fotoğraflar bile 120 yıl sonra bu ilginç olayı aydınlatmaya yetiyor.

Japonya İle Diplomatik İlişkiler

Sultan 2. Abdülhamit döneminin Japon İmparatoru olan Meji'nin yeğeni Prens Komatsu, gemiyle İstanbul'a gelir ve yanında getirdiği çeşitli hediyeleri Sultan'a hediye eder.

Sarayda misafir edilen Komatsu'dan sonra 1889 yılında İstanbul'a özel elçiler gönderen Japon İmparatoru, ülkesinin en büyük nişanı olan Büyük Krizantem dahil pek çok hediyeyi 2. Abdülhamit'e takdim eder.

Hediyelerle birlikte gelen mektupta İmparator, islam dini, ilim, teknolojik gelişmeler, Osmanlı'da vakıflar ve hayır kurumları yapısı gibi konularda bilgi ve meteryal gönderilmesini rica eder.

Alamet Yapılıyor

Sultan, saat mekaniği konusunda devrin üstadı olan Musa Dede'den daha önce hiç yapılmamış teknolojik bir saat yapmasını ister.

Musa Dede'nin aklına ilginç bir fikir gelir. Bu saat semazen şeklinde olsun. Her saat başı sema edip Gong sesi çıkartsın diyen Musa Dede'nin fikrini Sultan inceler. Projeyi inceleyen Sultan, Musa Dede'den Gong yerine Alamet'in ezan okumasını ister.

Oktan Keleş, robotun yapımından kısa bir süre önce icat edilen gramofon sayesinde ses kaydı yapılabildiğini, dolayısıyla Alamet'in ezan okuyabildiğini belirtmiştir.

Alamet Neden Duyulmadı?

Ertuğrul Fırkateyni ile birlikte Japonya'ya gönderilen Alamet, kayıtların ''Osmanlı Nişanları, hediyelerle birlikte İmparator'a takdim edilmiştir'' şeklinde alınması sonucu arada kaynamıştır.

Ertuğrul Fırkateyni 450 mürettebatı ile dönüş yolunda batmıştır. Bu üzücü olay Alamet'in adının duyulmasını bugüne kadar imkansız kılmıştır.

Ertuğrul Fırkateyni

Ayrıca Alamet'in fotoğraflarının büyük bir kısmı Yıldız Sarayı yangını sırasında hasar görmüştür.

Alamet'in Özellikleri

Alamet'in çağının çok çok üstünde olan özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:

• Semazen biçiminde
• Normal bir insan boyuna yakın
• Saatli bir robot
• Her saat başı sema ediyor
• Sema sırasında kollarını açıyor
• Gümüş levhalardan yapılmış etekleri sema esnasında açılıyor
• Sema ederken ezan okuyor
• Tüm bu hareketler sırasında yarım metre ilerliyor ve eğilerek geri dönüyor

Çok Zor Hareketleri Yapabiliyor!

Yapabildiği hareketlerden olan ayakta durma, dengede kalma, yürüme ve eğilme zamanımız teknolojileriyle bile çok zor yapılmaktadır. Ancak Alamet bu hareketleri 1889 yılında kolaylıkla gerçekleştirebiliyordu.

Osmanlı Robotu Alamet

Osmanlı Robotu Alamet 2

Osmanlı Robotu Alamet 3